Als muziekjournalist voor Jazzism en Pianist ben ik omringd door nieuwe releases en projecten. Daarom deel ik graag vier nieuwe albums en nieuws omtrent muziek en reizen, waarbij inspiratie van natuur, wereldplekken en culturen samensmelten. Aandacht voor Michiel Borstlap, Kaiju Project, Boi Akih tot Braziliaanse klanken van duo Oltheten Gomide.
Tekst (eindredactie): Angelique van Os
1. Michiel Borstlap World Tour
Pianist Michiel Borstlap reist voor zijn muziek al twintig jaar de wereld rond. Op zijn nieuwe digitale album World Tour brengt hij solo minimalistische klassiek geënte eigen stukken over 24 steden die hij bezocht.
Introspectieve pianomuziek
Opvallend is dat de metropolen waar Michiel Borstlap zijn stukken naar vernoemd heeft, zoals New York, Cairo, Tokio, Londen, Bejing, Berlijn, Mumbai en Amsterdam, hele bruisende steden zijn, terwijl zijn songs juist heel ingetogen klinken. Waarom blijft hij bij die verstilling? “Ik speel voor mensen die (daar wonen en) alleen naar introspectieve pianomuziek luisteren. Ook zijn het herinneringen die ik heb aan die steden. En metropolen kunnen eenzaamheid en anonimiteit oproepen.”
Communiceren in muziek
Michiel vervolgt dat zijn missie is om mensen te raken: “Ik wil maar één ding met mijn muziek: communiceren. Als ik mensen ontmoet bij een concert, dan vertellen ze soms hun levensverhaal, zonder dat ik ze ken. Door mijn muziek hebben ze het gevoel dat er al band is, waarbij ze aangeven dat ze mijn muziek nodig hebben. Dat vind ik erg mooi.”
Ontmoetingen
Bij de steden denkt Michiel Borstlap aan de mensen en ontmoetingen die hij daar heeft opgedaan. Zo hoor je in Havanna, bepaalde changes die subtiel verwijzen naar de traditionele muziek daar. Borstlap: “Mijn dochter woont in Izmir, en ik heb daar zelf een huis dus daar heb ik een speciale band mee. New York heeft een lichte rauwheid in de melodie, waarbij mineur en majeur tegen elkaar aan schuren.”
Mick Jagger
Ook zitten er een aantal minder bekende dan wel voor de hand liggende locaties tussen, zoals Mustique, Kyiv en Yanqi Island. Borstlap licht toe: “Mustique is een privé-eiland in de buurt van Jamaica. Ik werd daar uitgenodigd door Mick Jagger. Dat was heel gezellig. Er zit een hotel en verder zijn er alleen maar privé huizen. In Kiev heb ik veel grote shows gegeven, ook een bijzondere plek, zeker gezien de omstandigheden daar nu. Yanqi Island ligt niet ver van Beijing; daar ben ik vorig jaar geweest en heb daar het gelijknamige nummer ter plekke geschreven.”
Michiel Borstlap gaat overigens weer op wereldtournee, dus misschien kom je hem onderweg of in jouw stad wel tegen. Wil je hem liever of ook in actie zien in een jazzsetting? Dat kan dat met zijn vijfkoppige band, waarmee hij regelmatig tourt en een ode brengt aan Herbie Hancock. Of zin in dance? Check dan zijn speelschema’s met DJ Joris Voorn. Of misschien schuif je graag aan bij hem thuis, want Borstlap geeft ook regelmatig huiskamerconcerten. Op 14 oktober en 16 november zijn de laatsten van dit jaar.
2. Kaiju Project: mystieke Japanse jazzfolk
Bij jazz denk je misschien niet gelijk aan Japan. Toch zijn bruisende steden als Tokio en Osaka jazzminded, zijn Candy en Hans Dulfer er nog altijd wereldsterren en is de virtuoze pianiste Hiromi een Japanse grootheid.
Japans-Oostenrijkse roots
Het Kaiju Project is een Japans geïnspireerde jazzgroep gevormd door de half Japans-Oostenrijkse pianist Aseo Friesacher, waarbij de eveneens Japanse vocaliste Waka Otsu en fluitiste Fuefuki Kana meespelen. Het drietal wordt aangevuld door de Nederlandse drummer Joost Lijbaart en bassist Johannes Fend. De groep bracht in juni hun gelijknamige album uit.
Leven voor Azië en Europa
Aseo’s compositiestijl is geworteld in de jazz, waarbij hij gebruik maakt van traditionele Japanse melodische elementen en meditatieve soundscapes. De verhalende en ietwat mysterieuze muziek verbindt dan ook de oosterse en westerse wereld. A-se-o -亜為欧- betekent: ‘leven voor Azië en Europa.’
Ook vertolkt het viertal een aantal beroemde soundtracks van de Ghibli films en liedjes van de Japanse zangeres Hibari Misora, die Aseo voor de band gearrangeerd heeft.
3. Boi Akih ontvangt cultuurprijs Anugerah Kebudayaan Indonesië
De Nederlandse- Molukse vocaliste Monika Akihary had al een topjaar achter de rug als winnaar van de Boy Edgarprijs. Onlangs ontving ze in Jakarta de prestigieuze Anugerah Kebudayaan cultuurprijs van Indonesië. De prijs kreeg ze samen met gitarist annex componist Niels Brouwer, waarmee ze het duo Boi Akih vormt. De onderscheiding en geldbedrag van €5500,- valt onder de categorie buitenlandse Instellingen en Individuen.
Inzet voor Indonesische muziek
Akihary en Brouwer zijn de eerste Nederlanders die deze prijs ontvangen. Boi Akih wordt geprezen voor hun inzet om de Indonesische muziek en culturele tradities wereldwijd te verspreiden. De prijs werd overhandigd door voormalig Ambassadeur van Nederland I Gusti Agung Wesaka Puja.
Kroon op oeuvre
Monica Akihary: “Niels en ik zijn enorm vereerd dat we deze staatsprijs voor cultuur hebben ontvangen. Het is een mooie kroon op ons hele oeuvre en waardering voor de manier waarop we samenwerken met musici en dichters in Indonesië, met name Bali en de Molukken, en hoe we het Haruku, de taal van mijn voorouders, levend houden.”
Over Boi Akih
Boi Akih bestaat sinds 1997, nadat de musici beiden waren teruggekeerd van hun kunststudies in Indonesië. Het kon geen toeval zijn dat ze elkaar vonden. Het duo heeft inmiddels tien albums uitgebracht en wereldwijd veel opgetreden. Ze onderscheiden zich door een geheel eigen klankkleur te creëren waarin de oorspronkelijke muziek, mythologie en cultuur van de Molukken, Sund en Bali versmelten met hedendaagse geïmproviseerde muziek.
Taal van voorouders
Brouwer componeert en Akihary schrijft poëtische teksten. Hierbij zingt Monica Akihary vaak in de oorspronkelijke taal van haar voorouders, het Haruku uit de Molukken. Het gebruik van deze taal heeft erkenning gekregen van taalkundigen. Het tweetal werkt ook samen met de Molukse gemeenschap en een team van de Universiteit Leiden om de taal levendig te houden en te ontwikkelen.
From and to Infinity
Naast het duo is er ook het project From and to Infinity, dat verwijst naar een vierdelige compositie van Boi Akih. Brouwer schreef het vierluik oorspronkelijk voor het 70-koppige bamboefluitorkest Molucca Bamboowind Orchestra uit Ambon Stad. Voor het gelijknamige album arrangeerde hij de werken voor een speciale bezetting met orgels, blokfluiten, kora, percussie, gendèr (een soort gamelaninstrument), gitaar en stem. De plaat verscheen in 2023.
Op 30 november geeft het ensemble een concert in Jazzclub Mahogany Hall in Edam. En op 8 december spelen ze voor Jazz in Feerwerd, in het Groningse Feerwerd.
Händel’s Messiah
Samen met violiste Saskia Meijs en koraspeler Sekou Dioudbate brengt Boi Akih een originele en nieuwe swingende versie van Georg Händel’s Messiah. Hoe dat klinkt, kun je in de video beluisteren.
De concerten worden regelmatig gegeven in kerkjes, zoals op 10 november in de Oude Kerk in Oosterbeek en op 21 december in de Pinksterkerk in Heemstede
4. Brasis · Sonho de Lá’; Braziliaanse droom als pure schoonheid
‘Brasis’ betekent in het Portugees het meervoud van Brazilië. Een land van vele muziekstijlen met unieke melodieën, ritmes en prachtige harmonieën. Het land van diversiteit, dat zelfs in moeilijke tijden en onrecht altijd vindingrijk en creatief blijft. Het Brazilië van de meesters: Pixinguinha, Moacir Santos, Baden Powell en Egberto Gismonti. Voor pianist Henrique Gomide, geboren in Saõ Paulo, en de Nederlandse violiste Daphne Oltheten is dit het Brazilië van hun dromen. Ze vertaalden hun ‘dagdromen’ (Sonho de lá) naar muziek die de schoonheid van het land ademt. Deze muziek is te horen op hun nieuwe album Brasis-Sonho de Lá, die begin oktober verschijnt.
Rabeca viool
De Braziliaanse muziek biedt enorme mogelijkheden voor het piano-vioolduo. Voor kamermuziek is deze bezetting klassiek, toch is er in de Braziliaanse muziek nog veel te ontdekken met deze combinatie. Niet dat er geen strijkinstrumenten te horen zijn in Braziliaanse composities. Integendeel, Brazilië heeft een lange traditie van het bespelen van de rabeca (een viool die afstamt van een Portugees strijkinstrument). Dit instrument is in heel veel traditionele stijlen te horen zoals oa in de Forró uit noordoost Brazilië.
Traditie als vernieuwing
Op het album van duo Oltheten Gomide is zowel traditie als vernieuwing te horen. Hierbij worden ze bijgestaan door trompettist Matthias Schriefl, jazz-zangeres Anna Serierse en percussionist Antoine Duijkers, die op een drum-set uit Mali en Senegal speelt. Samen verleggen ze de grenzen van het Braziliaanse repertoire en laten ze hun droom als schoonheid klinken.
Het Duo Oltheten Gomide is opgericht in 2013, toen Daphne en Henrique studeerden aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Ze geven regelmatig concerten. Zie daarvoor hun speellijst.
