5x outdoor Madeira met kids: van canyoning tot jeepsafari

Echte waterratjes kunnen zich uren vermaken op Madeira. Madeira beslaat diverse prachtige plekken waar het mogelijk is om te kajakken en te snorkelen, ook met kids. Wij gaan op pad met outdoor specialist Lokoloko, dat gerund wordt door de enthousiaste en van origine Duitse Sittika Maier en haar team. Lokolo biedt tal van activiteiten aan op Madeira, van wandeltrektochten, mountainbiken, suppen, buggy tours, duiken tot surfen. En oudere waaghalzen kunnen ook gaan paragliden.

Garajau Natuur Reservaat

We bevinden ons midden van het beroemde Garajau Natuur Reservaat, even buiten het dorpje Ganiço de Baixo. Je kunt hier kilometers kajakken langs hoge kliffen en de rauwe vulkanisch kustlijn. Met een negenjarige is anderhalf tot twee uur peddelen al een aardige inspanning, maar mijn zoon krijgt goede aanwijzingen en ondersteuning van de enthousiaste Lokoloko gids die toevallig Nederlands is. Als hij moe wordt, kan hij even bijkomen en neemt de gids het roer over.

Rustmoment op de golven

Tijdens een rustmoment dommel ik even weg op het deinen van de golven, maar dat wordt bruut verstoord door een harde plons naast me. Met een grote grijns zegt mijn zoon: “Mama, kom er ook in, het water is heerlijk warm!” Ik zie het echter al helemaal voor me dat ik met veel gespartel in allerlei ongemakkelijke houdingen in mijn strakke badpak weer in de kajak moet klauteren, dus ik verzin een smoesje dat er toch iemand foto’s moet maken.   

Ik probeer me voor te stellen hoe de rijke onderwaterwereld op slechts enkele meters onder ons eruit moet zien, vol met kleurrijke vissen in allerlei soorten en maten. Garajau is een geliefde duikspot, met diverse interessante locaties. Denk bijvoorbeeld aan Baixa da Cruz, Arena en Mamas. Laatstgenoemde bestaat uit twee rotsformaties die opstijgen vanuit de zeebodem van 30 meter hoogte en 13 meter diepte.

Snorkelen tussen de vissen

Voor ons blijft het bij snorkelen omdat kinderen pas vanaf 10 jaar onder professionele begeleiding mogen duiken. Wanneer we terug gepeddeld zijn en aanmeren bij het Galo Hotel Resort, ruilen we de kajak in voor snorkel gear. Na een beknopte uitleg van onze gids glijden we het water in en hoor ik mijn zoon kieren: “Wow, moet je kijken wat een vissen! Alleen dadelijk hangt er een krab in mijn vinger!” Tussen onze benen schieten allerlei kleurrijke visjes voorbij en zoonlief maakt zich druk om krabbetjes die op de rotsen rondscharrelen. Hij is de krabben echter al snel vergeten, op zoek naar vissen.

Dolfijnen bij Madeira

De fotische zone – de bovenste laag van de oceaan- is hier zo rijk omdat de archipel een corridor is voor trekkende vissoorten. Ook zoogdieren als dolfijnen, zeehonden en walvissen trekken in grote getale rond de wateren van Madeira. Dat is te merken wanneer we op watersafari gaan, op zoek naar dolfijnen. We trekken er drie uur op uit met een groot catamaran schip van VMT Madeira. Vanuit de haven van Funchal vertrekt de boot, waar ook diverse andere aanbieders te vinden zijn. Er is zelfs een heus piratenschip; leuk voor de kleintjes.

Afstand houden

Het schip van VMT heeft een hangnet dicht boven het water; een ideale plek om dolfijnen te spotten en te luieren. Maar ook het bovendek lonkt met ver uitzicht over de oceaan. Na twintig minuten varen zijn de eerste dolfijnen al gesignaleerd. We moeten echter afstand houden, want ze cirkelen om twee kajakkers heen en die willen we niet in gevaar brengen.

zwemmen en springen

De kapitein verzekert ons dat er meer kansen komen, want in de wateren rondom Madeira komen vele dolfijn- en walvissoorten voor, zoals de tuimelaar, de Atlantische de gespotte dolfijn, de griend, de brede walvis en de potvis. De kapitein krijgt al snel gelijk: in hoog tempo zwemmen en springen nieuwsgierige gevlekte dolfijnen naast de boot. Samen met mijn zoon hang ik ook in de netten en zie een viertal dolfijnen van links naar rechts schieten, alsof ze tikketje spelen. “Kijk mama, ik zie er daar een. En daar! Zag je hoe hoog hij sprong?!”, fluistert mijn zoon. Aan de zijkant van de boot komen nog meer soortgenoten tevoorschijn, wat niet verwonderlijk is, want dolfijnen leven vaak in grote groepen. Ze scheren in hoog tempo over het water.

Na ruim een kwartier te hebben gedobberd rond de dolfijnen nemen we afscheid; langer mogen de dieren niet verstoord worden. En VMT vaart maximaal twee keer per dag met één boot. De kapitein vaart verder voor de kust van Cabo Girão waar wie het wil zelf een duik mag nemen. Daar maken veel bezoekers gebruik van en voordat ik het weet springt ook mijn zoon van de boot af, spartelend als een dolfijn.

De archipel Madeira bestaat uit vier eilanden en is een autonome regio dat hoort bij Portugal. Madeira ligt ter hoogte van Marokko in de stille Atlantische Oceaan. De natuur is enorm divers, met exotische bloemen en planten, vulkanische stranden en het subtropische Laurissilva oerbos, dat sinds 1999 behoort tot UNESCO-Werelderfgoed.

Hoofdeiland Madeira, bekend om haar rijke flora, beslaat 742 km2, is 57 km lang en 22 km breed. Tweederde van het eiland is beschermd natuurgebied en daardoor is het een waar paradijs. Los van de levendige hoofdstad Funchal, en sfeervolle vissersdorpjes als Cãmara de Lobos, Ponta do Sal, Porto Moniz, São Vincente en Santa Cruz, ademt de rest van eiland vooral rust. Voor meer info kijk HIER.

2. Canyoning

Voor het echte outdoor gevoel, midden in de natuur, ondernemen we een uitdagende canyoning tour. Opnieuw gaan we op pad met Lokoloko, die gespecialiseerd is in canyoning. Onze gidsen hebben al op talloze hoge kliffen gestaan – en er veilig vanaf gegleden-, dus dat schept vertrouwen. Door de hitte kost het aardig wat moeite om ons in een strak wetsuit te hijsen en vervolgens een half uur te lopen door de heuvelachtige omgeving. Voor mijn zoon is dit te pittig, maar gelukkig zet hij na rustmomenten door. Lokolo zou op warme dagen beter jonge kids pas een pak aan kunnen laten doen wanneer ze bij de eerste klif aankomen.

Naar beneden glijden

Na de briefing stijgt de spanning, want mijn zoon gaat als eerste naar beneden. Ik vertrouw de ervaren gidsen volledig, -die aan beiden kanten met touwen aan hem verzekerd zijn-, maar toch, als je kind op dertig meter hoogte naar beneden glijdt is het even slikken. Eenmaal beneden bij de waterval zie ik een grote glimlach en kan hij niet wachten tot de volgende afdaling. “Dit is supergaaf mama!”, kiert hij. Het is een mooie overwinning na de wat moeizame start.

Aardig onder de knie

Voor mijzelf is het even zoeken: knieën buigen, een beetje naar achteren hangen en het touw laten vieren. Het koude water spoelt de zenuwen weg en de tweede keer heb ik het al aardig onder de knie. Dat geldt ook voor mijn zoon, die zichtbaar geniet van al het avontuur.

We klauteren over rotsen, plonzen en zwemmen door riviertjes en genieten van de pure omgeving. En voordat we het weten komen we aan bij de laatste rots. “Die beginnersroute was en makkie mama. Volgende keer wil ik de moeilijke trip doen hoor!”, zegt mijn zoon vastberaden.  

Madeira is het eiland van de kabelbanen en draagt niet voor niets de naam bloemeneiland: er zijn zo’n 37 verschillende tuinen en parken te vinden in en rond Funchal. In de hooggelegen wijk Monte, zijn twee van de mooiste tuinen te bereiken via een tochtje met de kabelbaan. Houd er wel rekening mee dat je hiervoor een tijdje in de rij moet staan, maar het fraaie uitzicht en de tuinen maken het wachten meer dan goed. En je bent er wel een middag zoet mee. Monte Palace Tropical Garden en Jardim Botânico zijn echte parels.

Jardim Botânico

We raden aan om eerst te starten met Jardim Botânico omdat dit iets minder spectaculair is dan Monte Palace en dan kan het niet tegenvallen. Jardim Botânico beslaat acht hectare en is aangelegd in 1960. De tropische tuin herbergt ruim 2000 exotische (beschermde) planten van alle continenten, zoals de feloranje Paradijsvogelplant, de Strelitzia, hét symbool van Madeira. Het uitzicht vanaf het bekende ‘vorm snoei en mozaïek- terras’ is fenomenaal en kleurrijk. Ook is er een herbarium en een museum.

Om de tuin te bereiken moet je eerst naar Monte en vanaf daar een tweede kabelbaan nemen naar een wat lagergelegen plateau.

Monte Palace Tropical Garden

Monte Palace is een echte must see. Je kunt hier uren dwalen door de immense tuin, van 70.000 m2 en verrast worden door de vele waterrijke terrassen, romantische zitjes, statige beelden, ‘geheime’ hofjes, weeldigere exotische planten en schilderachtige uitzichten over de stad. Slurpen uit een ananas-cocktail is ook een must do, maar schrik niet van de prijs.   

Openbare tuin

Het latere Monte Palace bestond in de 18^e eeuw uit een groot landgoed. Het werd gekocht door ene Alfredo Guilherme Rodrigues die een imposant paleis bouwde, omringd door weelderige vegetatie. Het landgoed onderging diverse transformaties na zijn dood, tot José Manuel Rodrigues Berardo het omtoverde tot een openbare botanische tuin in de jaren 1980, deels geïnspireerd op Aziatische cultuur. Ook is er Afrikaanse beeldenkunst en een mineraalmuseum.

Lunchtip: voor een lekkere lunch is het goed vertoeven in het mooie tuinhuis, Greenhouse Coffee Roaster en voor overheerlijke gebakjes met specialty koffie met uitzicht moet je naar Local Shop.

Kabelbaan Fajã dos Padres

Minder bekend en alleen toegankelijk per boot of kabelbaan is Fajã dos Padres . Het is goed zoeken naar het startpunt van dit verscholen stukje paradijs, waar veel locals met hun gezin vertoeven. De kabelbaan gaat in een paar minuten stijl naar beneden. Eenmaal op de grond dringt een sterke mestgeur onze neuzen binnen. De eigenaren verbouwen hier al jaren hun eigen biologische voedsel en die gezonde boerenlucht is te ruiken. Ook bottelen zij kleinschalig de befaamde Portugese Malmsey wijn, die 150 jaar geleden geïntroduceerd werd door toenmalige priesters die er leefden. Op verzoek is het mogelijk om een proeverij te krijgen in de wijnkelder.

Oase van tropisch fruit en groenten

We wandelen langs een oase van tropisch fruit en groeten. Overal hangen bananen, avocado’s, mango’s, papaja’s, passievruchten en ananassen. De tuin mondt uit aan zee, gevolgd door een restaurant waar je al dit lekkers kunt proeven. Het is hier heerlijk vertoeven aan het water met een eigen pier, waar grotere kinderen zichzelf makkelijk kunnen vermaken. Voor de kleintjes is de stroming te sterk en zijn er te veel rotsen.

Mocht je willen overnachten op het landgoed, dan is dat ook mogelijk, want er zijn acht villa’s en een rustieke bungalow. Nadeel is dat je overal een stuk vandaan zit, maar voor (een) enkele nacht(en) is het een prachtige plek.

Info kabelbanen

De kabelbaan van Fajã dos Padres is wel aan de prijs: €12 p.p. (kinderen onder de 11 gratis), maar je kunt er wel tot van 10.00 -19.00 uur vertoeven in de zomer.

Een bezoek is overigens goed te combineren met een kort bezoek aan het drukbezochte Cabo Girãu, de hoogste klif met glazen platform. Prijs: €2 p.p.

Extra tip: Aan de zuidoostkant van Funchal, naast uitkijkpunt Cristo do Rei, kun je met de kabelbaan (slecht €4/ €2 p.p.) naar een kleine, gezellige baai waar je prima kunt lunchen en zwemmen. Ook bereikbaar per auto of fiets.

Madeira heeft dan wel geen uitgestrekte zandstranden – met uitzondering van het compacte Prainha-, maar er zijn wel diverse gecultiveerde natuurbaden zoals in de Noordelijk gelegen dorpjes Seixal en Porto Moniz. Het betaalde Porto Moniz Natural Swimming Pools is wat toeristisch, maar voor kids een veilig waterfestijn zonder open zeeverbinding dat door de rotsachtige omgeving toch in elkaar overvloeit. Aan de andere kant van het dorp ligt het gratis natuurbad Piscinas Naturais do Aquário dat omgeven is door lavarotsen. Hier komen veel locals zwemmen. Houd wel de weerverwachtingen in de gaten, want het gaat er soms wat ruiger aan toe door sterkere stromingen aan de Noordkust.

Porto Santo

Voor een dagje genieten van goudgele stranden is het kleinere eiland Porto Santo een aanrader. Vanuit Funchal vaart een veerboot er in twee uur dagelijks meermaals naar toe. Porto Santo moeten we zelf nog ontdekken, maar het eiland is geroemd om diens schoonheid. In 2022 werd Porto Santo uitgeroepen als mooiste Europese strand door European Best Destinations. Bovendien kreeg Porto Santo van UNESCO de titel van biosfeerreservaat vanwege diens inspanningen voor het behoud van biodiversiteit.

Eettip: Pal boven het Porto Moniz zwembad bevindt zich Oceana Rooftop. Dit restaurant heeft geweldig uitzicht over de kustlijn en het voornamelijk Aziatische eten (sushi en vis) is hier erg goed.  

Madeira is bij uitstek een prachtig wandeleiland en diens naam is toepasselijk, want het betekent hout. Toen het eiland bij toeval werd ontdekt in 1419 was het bedekt met bos. Helaas trekt niet elk kind even enthousiast de wandelschoenen aan. Om toch de benen te strekken en een aantal hoogtepunten te zien in korte tijd, gaan we op pad met Green Devil Safari 4×4 tours. Dat is ook lekker avontuurlijk, omdat we met de jeep off road kunnen rijden en daarmee van de begaande paden kunnen afwijken.

Laurissilva bos

In alle vroegte vetrekken we met onze bevlogen gids Nuno Perire richting Ribeiro Frio, het groene hart van het Laurissilva (laurier)bos dat sinds 1999 tot UNESCO werelderfgoed behoort. Nuno vertelt uitvoerig en over de oorsprong van dit bos, dat dateert van 20 miljoen jaar geleden. Het is een overblijfsel van een uitgestrekt gebied dat het zuiden van Europa tot de Middellandse Zee besloeg. Nog altijd speelt het bos een belangrijk rol in de hydrologische balans van het eiland. De gids stopt zijn jeep regelmatig aan de kant van de weg om van alles te vertellen over specifieke struiken, bomen en bloemen. Ook al begrijpt mijn zoon niet alles wat Nuno uitlegt, hij is wel geïntrigeerd door zijn enthousiasme en betrekt hem spelenderwijs bij zijn verhalen.

Streng bostoezicht

Hoe hoger we de bergen beklimmen, hoe intenser de walm van verse bos- en bloemengeuren ons tegemoetkomt. Wanneer Nuno een onverhard pad neemt en dieper het bos inrijdt, zien we hoe schoon en ongerept het gebied is, dat 22 duizend hectare telt. Het had weinig gescheeld of het bos was verloren gegaan door een zware brand in 2016. Sindsdien is er streng en intensief toezicht van de overheid en UNESCO en mag er niet meer wild gekampeerd worden. Wel zijn er voldoende plekken waar je mag barbecueën in daarvoor speciaal gecreëerde stenen grilovens. Ook doen de bewoners en autoriteiten er alles aan om het eiland zo duurzaam en schoon mogelijk te houden door bijvoorbeeld 100 windmolens en recyclingbedrijven in te zetten en vormt daarmee een rolmodel voor andere bestemmingen.

Natuurrampen Madeira

En Madeira heeft van ver moeten komen, want in februari 2010 was er enorme schade en kwamen 51 mensen om door heftige overstromingen van extreme regenval. Funchal was zwaar getroffen evenals de infrastructuur, maar Nuno vertelt dat de veerkrachtige eilandbewoners elkaar ondersteunden en er gezamenlijk voor zorgden zodat Madeira zich snel herstelde en er maatregelen zijn getroffen om een nieuwe ramp te voorkomen.

Eiland van Levada’s

Helaas kunnen wij deze tocht niet maken, maar uiteraard maken we wel een wandeling langs de beroemde levada’s. Er zijn talloze wandelroutes (ca. 1400 km!) langs deze irrigatiekanalen die vroegere bewoners door heel het eiland bouwden en in sommige gevallen helemaal naar beneden doorlopen tot aan de kust. Voordeel hiervan is dat je midden in de bergen loopt, maar weinig hoeft te klimmen. Ideaal met kinderen, zoals Vereda dos Balcões, waarbij we na anderhalve kilometer beloond worden met fraai uitzicht over een vallei.

Boerenlandweggetjes

Wij verlaten de toeristische paden en gaan off road per jeep verder; diep het bos in, uitkomend bij smalle paadjes waar prachtige uitzichten ons tegemoetkomen. We rijden langs afgelegen boerenlandweggetjes waar de locals zelfvoorzienend leven dankzij de rijke groei van tropisch fruit en groenten.  De gecultiveerde terrassen zijn hier goed zichtbaar; en die zijn het meest voorkomend op het eiland maar zitten vaak ‘verstopt’ door de weelderige vegetatie.

Klassiek hotel Quinta do Furão

Voor een late lunch kunnen we terecht bij Quinta do Furão, een klassiek hotel nabij het noordoostelijke dorp Santana. Het door wijngaarden omringde hotel ligt op de klif Achada do Gramacho, waardoor het een waanzinnig uitzicht heeft over de kuststrook en in de verte is Porto Santo te zien bij helder weer. Het restaurant serveert klassieke lokale gerechten, zoals tomatensoep met ei en ui, maar de nieuwe pizzeria is ook in trek. Na een heerlijke lunch krijgen we een rondleiding, terwijl mijn zoon zich vermaakt in het indoor zwembad. Zelf vind ik het outdoor bad er aanlokkelijk uit zien, want het ligt midden tussen de wijnranken met uitzicht op de bergen.

Eigen wijngaard

In 2020 is het hotel gerenoveerd en vernieuwd en telt in totaal 65 kamers, die een klassieke en landelijke uitstraling ademen. Het landgoed bestaat uit vijf hectare, en de eigen wijngaard telt drie hectare. De zelf geplukte druiven worden in een van de lokale wijnhuizen verwerkt tot de beroemde, wat zoete Madeira wijn en daar gebotteld. In september kunnen gasten meehelpen om de druiven te plukken tijdens een traditioneel Oogstfeest. Leuk voor de kids is dat ze – evenals vroeger- met blote voeten de druiven mogen fijnstampen.   

Daarnaast zijn er dagelijks diverse workshops te volgen in het hotel, zoals wijnproeverijen, yogalessen, pilates, pizza bakken, slow cooking tot Portugese lessen.    

Oudste huisje Santana

We brengen nog een kort bezoek aan het oudste huisje (1778) van Madeira in het dorp Santana. “Is dit het hele huis, mama?!” Vraagt mijn zoon verbaast. De kamertjes zijn klein en laag; zo leefden de mensen vroeger. Het witte huisje is nog volledig ingericht en authentiek en de vriendelijke oud-bewoonster toont graag foto’s van haar familie.  

Waanzinnige uitkijkpunten

We sluiten deze fantastische jeep tour af bij waanzinnige uitzichtpunten rond Ponta do Rosto, Ponta de São Lourenço, Ensedada Abraen Quinta do Furão, waar het vulkanische landschap goed zichtbaar is. Nuno heeft ons in korte tijd enorm veel verteld over de natuurpracht en rijke cultuur van Madeira en zoveel mooie plekjes laten zien, dat we het eiland met tegenzin verlaten en mijn zoon uitroept zodra we in het vliegtuig zitten: “Volgend jaar wil ik weer naar Madeira!”

Meer familietips