6x natuurboeken: van bont beestenhotel tot aandoenlijke dieren van Steve McCurry

Tekst: Angelique van Os

1. Het Bontebeestenhotel 

Stefan Wolters & Yvon van Oel

In dit grappige prentenboek maak je kennis met een bonte verzameling van dieren, van gekke kwasten en merkwaardige medewerkers. Want in het Bontebeestenhotel (5+) van Stefan Wolters en Yvon van Oel, werken dieren vanuit de hele wereld. Sommigen verblijven er tijdelijk of zijn er te gast. Het boek staat vol met dieren die zich helemaal thuis voelen in dit opmerkelijke hotel. Soms zijn het net mensen.

23 medewerkers

In het kleurrijke boek met fraaie illustraties van Yvon van Oel komen maar liefst 23 ‘medewerkers’ aan bod die op hun eigen wonderlijke manier hun gasten ontvangen, dan wel een prettig verblijf verzorgen. Denk bijvoorbeeld aan de Garderobergorilla die zich eigenlijk het liefst verkleed en stiekem op het toneel zou willen staan. In plaats daarvan bekijkt hij zichzelf in de spiegel en fantaseert hij erop los in de garderobe. Of de Kofferkangoeroe, die alle koffers en tassen naar de kamers sleept en zelfs in een hutkoffer slaapt. En de Ganggazelle rent het liefst de hele dag door – je raadt het al- de gangen van het hotel heen. Ze kent inmiddels alle hoekjes van het hotel en weet precies waar alle gasten verblijven.

Eigenaardige dieren

Dan zijn er ook de luidruchtige Penthousepapegaaien, op de bovenste verdieping. Het zijn echte levensgenieters en ze kletsen flink wat af. En heb je zin in roomservice, geef dan een belletje aan de Roomservicerat. Ze brengt – op verzoek in het Frans- graag de nodige versnaperingen. En in de tuin achter het Bontebeestenhotel kun je struinen door een doolhof. Wanneer het donker wordt, wijst de Doolhofdodo, als je geluk hebt, je de weg. Je merkt wel, het is nooit saai in het Bontenbeestenhotel met al die eigenaardige dieren. Wij weten welk hotel we binnenkort gaan boeken….

2. Een koraalverhaal, dieren uit tropische zeeën

Jane Burnard & Kendra Binney

Schrijfster Jane Burnard neemt haar lezers een jaar lang mee op reis naar de kleurrijke levende ketting van kalksteen in zee die zoveel dieren aantrekt: een koraalrif. In haar verhaal komen telkens andere kleurrijke vissen en dieren aan bod die leven in en van het koraalrif. Van de blauwe papegaaivis, de heremietkreeft en de oogvlekkoraalvlinder tot de gevaarlijke barracuda, murene en bultrug. Sommige soorten werken samen om te overleven, anderen houden zich goed schuil in het onderwaterlandschap.

Levendige beschrijvingen

Burnard geeft levendige beschrijvingen van het steeds veranderlijke leven in het koraalrif. Hierbij vertelt ze allerlei leuke weetjes, alsook het effect van het weer en klimaat op het water en dus het leven daarvan. Zoals bijvoorbeeld tropische stormen, die onderdeel uitmaken van de natuurlijke levenscyclus van het rif die ook bedreigend kunnen zijn of juist nieuwe kansen kunnen bieden.

De fraaie kleurrijke illustraties van Kendra Binney brengen het koraalrif en diens bewoners nog meer tot leven, en ondanks dat dit een zoveelste boek is over de rijke onderwaterwereld die we meer dan ooit moeten koesteren, is het een boek dat je omarmt al is het alleen omdat elk levend onderwaterwezen zijn eigen verhaal heeft en gehoord mag worden.


3. Planeet Aarde III

Leisa Stewart -Shape & Kim Smith

Dit is alweer het derde, eigenlijk vierde deel met Frozen Planet meegerekend, uit de befaamde BBC docuserie van Sir. David Attenborough. Planeet Aarde III gaat dan ook in dezelfde lijn verder als de eerste twee delen. In dit deel staan contrasten, extremen en verbinding centraal, zoals groot en klein, snel en langzaam, sterk en zwak. En vooral hoe de natuur deze contrasten tussen dieren in balans weet te houden, ook al lijkt dat soms ver te zoeken. Na een bosbrand ontstaat er na verloop van tijd toch weer nieuw leven bijvoorbeeld.

Veerkracht van dieren

Gegoten in losse verhalen binnen verschillende vegetaties en habitatten lees je over over de veerkracht van bijzondere dieren. Zoals de ‘witte geest’ van het Great Bear Rainforest in het westen van Canada. Of over de slechts 3% zoetwater van onze Aarde dat zo bepalend is voor plant en dier. Uiteraard zit het boek ook weer vol grappige en interessante weetjes, zoals waarom de Afrikaanse wilde hond niest en hoe de lelieloper zijn pasgeboren kuikens beschermt tegen rovers als nijlvaranen en krokodillen. Er is zelfs een pagina gewijd aan onze favoriete woestijnleeuwen van Namibië

Leerzaam boek

Alles is omlijst met prachtige tekeningen van Kim Smith. De tone of voice en het taalgebruik is soms wel wat stijfjes en (te) formeel voor de doelgroep, maar het is een uiterst intrigerend en leerzaam boek. En achter in het boek is wel een woordenlijst te vinden ter verduidelijking.

Vechten tegen klimaatverandering

Uiteraard is er ook in dit deel een kritische noot, dat we nu moeten handelen voordat onze fouten onomkeerbaar zijn. Vechten tegen klimaatverandering. Hoe onze jonge generatie zich hiervoor in kan zetten. Zorgen dat we de leefomgeving van flora en fauna de ruimte blijven geven, want mens-dier conflicten zijn aan de orde van de dag. Ook in Westerse steden. De aanwezigheid van de mens heeft al (te) veel schade aangericht. Sir. David Attenborough staat hier op de laatste bladzijde van het boek wederom bij stil.

4. Animals

Steve McCurry

Geïnspireerd door de grote Elliot Erwitt, begon reportagefotograaf Steve McCurry in de jaren 1980 al met het fotograferen van mens en dier in hoofdzakelijk India en Afghanistan. In eerste instantie deed hij dit onbewust, waren het veelal toevallige ontmoetingen, maar gedurende zijn carrière raakte hij steeds meer geïntrigeerd door de sterke band die mens en dier over de hele wereld veelal hebben. In het compacte boekje Animals toont de Amerikaan een selectie van zijn meest memorabele foto’s over dit onderwerp.

Straatbeelden

De veelal straatbeelden variëren van rauw, intiem en aandoenlijk tot grappig en nostalgisch. Zoals de duidelijk zichtbare liefde tussen een man en hondje, omringd door puin in Kabul uit 1992. Of de kamelen die vluchten voor het vuur in Alhamadi, Koeweit uit 1991. McCurry toont vele voorbeelden van de sterke band tussen herders en hun geiten, schapen, koeien en paarden van Pakistan, Tibet, Ethiopië tot Mongolië.

Kostbaarste bezit

Ondanks dat al die culturen verschillend zijn en in sommige landen het dierenwelzijn in onze Westerse ogen slecht en wreed is, toont dit boekje een wat genuanceerder beeld. De normen en waarden zijn zeker soms discutabel, maar in veel culturen hebben dieren een heilige status of is een kudde het kostbaarste bezit van een familie of gezin.

Memorabel boekje

Steve McCurry toont met deze authentieke foto’s naast de harde urban culture ook het harde buitenleven in omgevingen met voedselschaarste of in afgelegen, uitgestrekte gebieden, zoals de schapenherders in de Bamiyan provincie in Afghanistan of in de Kalash vallei in Pakistan. Opmerkelijk is ook de foto van paarden die op het dak (!) van een gebouw aan de hand worden getraind in Hong Kong, 1998, omdat er nergens anders in de stad/ regio ruimte is om dit te doen. Veel van de foto’s worden daarnaast omlijst door sterke citaten van beroemde schrijvers en filosofen zoals Shakespeare, Aristoteles en Victor Hugo. Een memorabel boekje.


5. Tropics & Traditions, Tales of Indonesia

Manolo Ty

Fotograaf Manolo Ty onderging behoorlijk wat ontberingen om het koffietafelboek Tropics & Traditions, Tales of Indonesia, te produceren. Hij verloor zelfs bijna zijn been na een heftige bacteriële infectie, gevolgd door een spinnenbeet. Alleen door het lezen van zijn voorwoord krijg je al respect voor de Duitser. Het boek belicht een maandenlange expeditie van ‘s werelds grootste eilandengroep. Hierbij wordt de enorme diversiteit van culturen, religies, tradities, landschappen en flora en fauna uitgelicht. Zijn trips zijn verspreid tussen 2007, 2019 en post-covid, waarbij de nodige veranderingen zichtbaar werden.

Dagelijks leven in beeld

Echter, werd de fotograaf regelmatig geconfronteerd met ontbossing, bosbranden, problematiek rondom bedreigde diersoorten, corruptie, overbevissing en milieuvervuiling. Hij raakte er depressief van. Ty stelde daarom zijn invalshoek wat bij. Hij richtte zich hierbij op het dagelijks leven van gemeenschappen in afgelegen gebieden en onbekende plekken, om deze vredige manier van leven vast te leggen voor latere generaties.

Verschillende eilanden

Tropics & Traditions is onderverdeeld in acht hoofdstukken. Hierbij worden verschillende eilanden aangedaan. Hierin staan thema’s centraal van Sumatra, Java en Bali tot Nusa Tenggara, Kulawesi en de Mentawai. Manolo Ty onderschrijft zijn beelden met persoonlijke ervaringen, anekdotes en vertelt met bijschriften het verhaal achter de foto’s in rauw zwartwit, met intense kleuren en indringende portretten. Het enige grote minpunt aan dit boek is de licht geprinte tekst, dat niet prettig leest.

6. Creation, Masterpieces of the Natural World

Harry Skeggs

De Britse natuurfotograaf Harry Skeggs heeft in zijn boek Creation, Masterpieces from the Natural World, zijn mooiste foto’s gebundeld van de afgelopen jaren. Geïnspireerd door de beroemde natuurschilder George Stubbs, reisde Skeggs de continenten af waarbij hij weken, soms maanden doorbracht in de wildernis. Hij lag in de sneeuw of in rivieren om verbluffende en emotionele beelden vast te leggen van onder andere leeuwen, tijgers, neushoorns, giraffen, olifanten tot pinguïns, wilde paarden, gorilla’s en beren in hun natuurlijke leefomgeving. Wild, zoals ze horen te zijn (met uitzondering van de witte neushoorns in Kenia en een hond op pagina 249).

Statement

Het 256 pagina tellende boek bestaande uit zowel zwartwit als kleurenfoto’s, is verdeeld in zeven hoofdstukken, waarbij de maker per continent stilstaat bij de biodiversiteit van onze planeet. Het respect voor natuur en wildlife spat van de beelden af. Skeggs brengt met de eerste regels van zijn introductie gelijk een statement: “96 procent van de biomassa van zoogdieren in de wereld bestaat uit mensen en ons vee, terwijl slechts 4 procent van de zoogdieren echt in het wild leeft. Dat onze wilde buren nu nog maar zo’n klein deel van onze wereld uitmaken, maakt duidelijk hoe weinig van onze planeet echt ‘vrij’ is.”

Foto’s als verbinding

Skeggs ziet fotografie als een verbindend middel tussen wereldwijde problematiek en diens publiek, waarbij hij ernaar streeft om de harten van mensen te winnen door niet alleen adembenemend beeld te tonen, maar ze een mee te nemen in het dierenrijk en hoe ze vrij en wild moeten kunnen blijven leven in ongerepte landschappen. De Brits fotografeert altijd met de camera in hand: “Ik denk dat het publiek het gevoel moet hebben dat ze mijn ervaring delen om zich ermee te verbinden – om dat moment te delen dat je de adem van een gorilla warm in je gezicht voelt, of de grond voelt trillen als een grizzly van 1000 kilo zachtjes langs je heen loopt.”

Bewustzijn

Creation is meer dan een verzameling fraaie beelden; het is een uitnodiging om de wereld door de ogen van de maker te zien, waarbij hij per hoofdstuk verhalen vertelt waardoor je als kijker deel wil uitmaken van de oplossing. Skeggs probeert met zijn foto’s een dringend bewustzijn te creëren bij zijn toeschouwers; hen in de ziel laten kijken van dieren en natuur dat we dagelijks om ons heen dreigen te verliezen als we er zelf niet voor in actie komen.

tags

Did you like this article? Share it with the world!

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Read more stories and tips

We have not found this blog