Wie op een klassieke safaritocht gaat zit urenlang in de auto. Je weet nooit wat je tegenkomt. Game drives kunnen de spanning behoorlijk opvoeren of het kan uitlopen op een teleurstelling. Het is niet voor niets een ‘spel’. We gingen de uitdaging aan in Botswana, op zoek naar grote katten. Game on!
Tekst: Angelique van Os | Fotografie: Henk Bothof
De zon zakt geleidelijk in Botswana. Godzijdank, want het is bijna veertig graden. En dat voor het einde van het regenseizoen, begin maart. Het gras is hoog, op veel plek-ken al wat geel. Het heeft weinig geregend in Botswana. De vele lage struiken en het oeverrijke boslandschap bieden echter schaduw. De altijd opduikende moerasachtige Linyanti rivier, de vele kleine uiterwaarden en waterpooltjes aan de rand van het immense Chobe National Park, vormen de rode draad in dit kleurrijke en uitgestrekte landschap.
Wachten op de savanne
De Landcruiser volgt het stoffige, onverharde pad. We zijn stil, turen in de bush. Camera’s in de aanslag, verrekijker in de hand. Op zoek naar verscholen wild. “Een goede game drive bestaat hoofdzakelijk uit wachten. Verder uit sporen zoeken en herkennen en goed teamwork”, fluistert onze gids Andy. “En geluk is misschien wel de belangrijkste factor”, voegt hij er grinnikend aan toe.
Olifantengroep
Het is rustig; de roofdieren lijken nog te slapen. Er zijn nergens voetsporen te vinden, dan wel uitwerpselen die ons in de goede richting kunnen sturen. We zijn op zoek naar grote katten: leeuwen, luipaarden of cheeta’s. Her en der springt er sierlijk een klein groepje impala’s en zebra’s voorbij. En dan doemt er plotseling een kleine tien meter van de auto een grote olifantengroep op. Met tientallen tegelijk lopen ze langs ons. Een aantal vrouwtjes beschermen hun kalveren en trompetteren luidt dreigend. Het geluid trilt door mijn lijf en de adrenaline stijgt. Ik ben al diverse keren op safari geweest, maar zag nog niet eerder van zo dichtbij zo’n grote familie.
Jacht in Botswana
Deze olifanten krijgen niet zoveel dagelijks bezoek. En het is maar goed dat ze op hun hoede zijn, want helaas staat de overheid in Botswana de jacht op de dikhuiden sinds mei van 2019 weer toe. Dit heeft te maken met de enorme olifantenpopulatie in het land en de complexe mens versus wildlife problematiek. Gelukkig is de Linyanti Concessie een goed beschermd gebied in Botswana, dat onder toezicht staat van Wilderness Safaris en diens Wilderness Wildlife Trust. Wilderness Safaris is een grote touroperator binnen Zuidelijk Afrika en beschikt louter over eigen concessies. De organisatie bestaat al bijna 40 jaar en presenteert in het hoge segment uitmuntende eco-safari’s.
Linyanti, afgelegen reservaat Botswana
Aan de noordwest kant van Botswana ligt het beroemde Chobe National Park. Hieraan grenst Linyanti, een afgelegen reservaat. Linyanti is een natuurparadijs van ongeveer 125.000 hectare. Al rond rijdend in de jeep, blijkt hoe rijk dit gebied is aan uiteenlopend klein wild. Er is altijd beweging. Ik raak gewend aan de vele olifanten, en toch intrigeren ze me telkens weer met hun eigenzinnige gedrag. Ze spetteren en sproeien met hun slurven rijkelijk water over elkaar heen, alsof ze samen douchen. De grijze huiden zwemmen graag tussen een bed van witte waterlelies in de moerassen en Linyanti rivier, dat glinstert in de opkomende broeiende hitte.
geruisloos luipaard
Galante en wendbare impala’s verspreiden zich al springend in kleine groepjes in het hoge riet. Ook zij zoeken beschutting en verfrissing, zich niet bewust dat er een krokodil op de loer kan liggen. Of een luipaard, want deze slinkse kat kan geruisloos sluipen rondom ondiep water. Dat luipaard hebben we vandaag niet gespot. Het is een van de meest schuwe katachtigen en leeft solitair, dus ook lastig te vinden. Morgen doen we een nieuwe poging.
“Hmmmm…Ik zie van alles, maar geen sporen van katten”
Walkietalkie
Het is ochtend in Botswana en we vertrekken in de schemering. “Een nieuwe dag, nieuwe kansen”, zegt Andy vrolijk. Hij brabbelt iets in de walkietalkie en terwijl wij aan ons ontbijt zitten, rijdt hij rustig richting de savanne. “Naast onze auto zijn er twee andere wagens actief”, zegt hij. “We houden contact met elkaar wanneer iemand iets ziet, zodat we snel de locatie kunnen bereiken.” Andy heeft er zin in.
Na een half uur rijden stopt hij en tuurt naar de grond, op zoek naar sporen. “Hmmmm…Ik zie van alles, maar geen sporen van katten.” Een kwartier later klinkt er geluid uit de walkietalkie. Andy praat snel in een lokale taal. Hij hangt op en keert de auto. “De andere groep heeft een luipaard gevonden; het is hier vlakbij.” Ik maak van opwinding een sprongetje op de bank.
Wildernis van Okavangodelta
We trekken verder naar het zuidoosten van de Okavangodelta in Botswana, naar Qorokwe. Dit is een kamp dat nabij het uitgestrekte Moremi Game Reserve ligt. Vanuit de lucht ziet het gebied van grofweg 15.000 km2, gevuld met kanalen, lagoons, moerassen, rietkragen en eilandjes er spectaculair uit. Nergens zijn asfaltwegen, geen elektriciteitspalen, geen lichtvervuiling. Niets dan wildernis, waarbij aardse kleuren elkaar afwisselen. Ik voel me zeer nietig in dit grootse land. Maar ook gelukkig: dat ik kan genieten van dit geologische wonder.
Uitgestrekte vlakte
Het einde van de middag nadert. Met onze nieuwe gids Alan, gaan we op zoek naar leeuwen. Overal komen we olifanten, giraffen, antilopen, vogels en apen tegen. De leeuwen zijn nergens te bekennen. Alan vertelt ondertussen van alles over het landschap, over de bomen die het zwaar hebben vanwege de vele olifanten. Ze worden kaalgevreten en omgeduwd.
Dan bereiken we een uitgestrekte vlakte. In de verte lopen buffels en impala’s. Een ideale plek voor een leeuw om te gaan jagen. We wachten een tijdje, maar er gebeurt niets. Alan rijdt verder. Omdat Wilderness beschikt over eigen concessies, mogen de gidsen hier off road rijden. Dat vergroot de kans om katten en neushoorns te vinden. Maar hoeveel rondjes we ook rijden, we vinden geen leeuwen. Ook volgt Alan een tijd tevergeefs het spoor van een neushoorn. En de Afrikaanse wild dog is ook al twee weken niet meer gesignaleerd in het park. De bedreigde honden kunnen per dag wel zestig kilometer afleggen, dus dat is zoeken naar een speld in een hooiberg. Geen geluk dus vandaag.
Luie leeuwen
De volgende game drive start wederom vroeg. Omdat het al vrij warm is in Botswana, rijdt Alan naar een open plek dat grenst aan een grote waterplas. Opnieuw vinden we hier geen leeuwen, maar wel tientallen vogels en olifanten die verkoeling zoeken tussen de nijlpaarden. We kunnen uren kijken naar dit vredige tafereel, maar aangezien de leeuwen hier niet in de buurt zijn, gaan we verder.
Terwijl Alan rustig doorrijdt, hoor ik hem wat praten in de walkietalkie. “Zijn de leeuwen gespot?” Vraag ik hoopvol. “En terwijl ik het vraag, zegt de gids lachend: ”Kijk eens recht voor je, daar onder die struik.” Ik begin gelijk te glunderen. Er liggen twee jonge leeuwen te puffen in de schaduw. Het zijn broers. Verscholen achter hun rug, ligt zusterlief te snurken. Al snel blijkt dat de hele familie (negen katten in totaal) verspreidt onder de bosjes ligt.
Een stukje verder liggen twee moeders en hun anderhalf jaar oude zoons te soezen in het gras. Eén van de leeuwinnen lijkt een schone slaapster, met haar kop sierlijk rustend op haar voorpoot. Katten slapen gemiddeld 18 tot 20 uur per dag, dus het is niet gek dat er weinig actie is.
Nog meer grote katten
Aan het einde van de dag zien we nog meer leeuwen! Dit keer zijn het twee volwassen mannetjes die prachtige donkere en lange manen hebben. Ook deze jongens zijn lui en hebben last van de hitte. Toch is er een leeuw die rakelings langs onze jeep wandelt. We kunnen hem bijna aanraken. Het mannetje lijkt zich nauwelijks bewust van onze aanwezigheid; het enige dat hij ziet en hoort is de auto en het geklik van de camera’s.
Vumbura plains in Okavangodelta
Het is tijd om Qorokwete verlaten en door te vliegen naar het waanzinnige gebied van Vumbura Plains, ten noorden van de Okavangodelta. De Vumbura concessie beslaat een gebied van 60.000 hectare, en vind ik nog afwisselender dan de vorige parken. Moerassen, kleine eilandjes met palmbomen, uitgestrekte savannes, acacia bossen en seizoensgebonden overstromingsvlaktes wisselen elkaar af. Geen wonder dat hier zoveel wild te vinden is.
Scannen naar wild
We hebben onze zinnen gezet om cheeta’s te vinden en op zoek te gaan naar wild dogs. De honden zijn echter al een paar dagen niet meer in gebied gesignaleerd en naar het zuiden getrokken. Lettie is onze nieuwe vriendelijke gids. Ook hier werken de gidsen van Wilderness goed samen tijdens game drives. Met drie auto’s scannen ze het gebied. Tijdens de eerste middagtocht komt Lettie leeuwen op het spoor. Omdat de cheeta’s nergens te bekennen zijn, veranderen we ons plan. Dat hoort ook bij een goede game drive.
Kubo leeuwengroep
Lettie hangt om de zoveel minuten met zijn neus boven het onverharde pad. Aan de grootte van de poten herkent hij of we een mannetje of vrouwtje volgen. Het is de Kubo groep, vertelt de gids. Dit is een groep met alleen maar leeuwinnen en hun jongen. “Ik zie hier dat ze de weg hebben overgestoken, waarschijnlijk om te gaan drinken.”
We zigzaggen door de bush. Het is lastig zoeken in het dichte en hoge struikgewas. De auto nadert een open plek. Nu wordt het verwarrend. “Kijk naar de afdrukken. Zie je dat alle sporen door elkaar lopen, alsof ze twijfelden waar ze naar toe moesten gaan”, zegt Lettie peinzend. Maar geen spoor van de leeuwen, dus rijdt Lettie terug naar de weg. Helaas. Net op dat moment volgt er een melding: de anderen hebben de groep een stukje verderop gespot. De leeuwinnen zitten met hun kroost echter goed verstopt onder het dichte struikgewas. We wachten een tijdje, maar er is weinig beweging.
Cheeta vrouwtje
Door de walkietalkie galmt opnieuw een stem. Lettie geeft opgewonden antwoord en wendt zich met een grote glimlach tot ons: “Er is bij toeval een cheeta vrouwtje gezien met een aantal jongen! Lettie vertelt onderweg dat zijn collega in de andere auto naar de buffels wilden rijden die we al eerder die ochtend hadden gespot. Toen ze vlakbij waren, zagen ze een cheeta in een twijfelende jachthouding. En terecht, want een buffel val je niet zo maar aan. Ze had waarschijnlijk haar zinnen gezet op een kalf, maar die werd te goed beschermd door de kudde.
Drie jongen
Inmiddels heeft ze zich teruggetrokken in de struiken. Tien minuten later rijdt Lettie off road door de bush. Ik blijf het onvoorstelbaar vinden hoe de man steeds de weg weet te vinden zonder te verdwalen. In de verte zien we de andere jeep. Lettie kijkt blij verrast als we de cheeta moeder vinden. “Wauw! Ik ken dit vrouwtje. Ze was al een tijdje niet meer gespot. Ze is blijkbaar druk bezig geweest, want we zien haar drie jongen nu voor het eerst. Dus voor mij ook een opsteker”, zegt hij lachend. Haar jongen zijn slechts en paar maanden oud.
Gepast afstand houden
De moeder houdt ons nauwlettend in de gaten, maar is wel relaxt. De jongen kennen de auto nog niet. Ze kijken wat schichtig om zich heen en wanneer hun moeder in beweging komt, lopen ze er wat zenuwachtig in een drafje achteraan. Lettie reageert telkens direct wanneer de dieren in een hogere versnelling lopen. Op gepaste afstand draait hij de auto bij zodat we ze goed kunnen zien. We blijven ruim een half uur bij de cheeta’s en nemen afscheid als het viertal onder een boom in slaap valt.
Lunchbuffet in wildernis
Na deze waanzinnige ochtend wacht ons nog een sprookjesachtige verrassing: midden in de natuur heeft Wilderness een tafel gedekt waar een heerlijk lunch-buffet vol salades, soepen, vlees en fruit op ons en andere gasten wacht.
Hechte leeuwenbroers
Het einde van onze trip door Botswana nadert. De laatste game drive dient zich aan. En die wordt ook memorabel. Ook nu stuiten we op leeuwen. Dit keer zijn het vier broers. In overleg met Lettie besluiten we de tijd te nemen en bij de leeuwen te blijven. Eén mannetje houdt de boel een beetje in de gaten. De andere drie liggen ongegeneerd lui naast elkaar. Ze hebben hun poten lieftallig over elkaar heen geslagen. “Deze jongens zijn heel hecht. Ze jagen en eten samen”, fluistert Lettie. Hij vervolgt: “Ze zijn nu drie jaar. Alleen wanneer ze gaan paren trekken ze zich terug en kunnen ze mogelijk dominant worden naar elkaar.”
Huilend gezang
Ondertussen begint de zon te branden en komen de leeuwen in beweging. Gezamenlijk struinen ze naar een pooltje om water te drinken. Drie van de vier ploffen daarna in het schaduwrijke hoge gras. Maar één mannetje loopt verder door. Hij markeert sproeiend bij een boom zijn territorium en roept met een soort huilend gezang naar de vrouwtjes, die we eerder zagen. “De leeuwinnen laten hem niet in de buurt komen, want met de jongen bestaat de kans dat hij ze wil doden. Misschien dat hij daarom zo zielig klinkt, hij weet waarschijnlijk toch al dat het geen zin heeft”, grapt Lettie.
Terwijl we de leeuwen nog even gadeslaan, maak ik de balans op. Wat hebben we een diversiteit aan dieren en landschappen gezien in Botswana! En in nog geen zes dagen hebben we met deze klassieke safari geen gekke score behaald. Missie geslaagd! 
