Kroatië Cres en Lošinj: drie dagen eilandleven verkennen

Het dichtbeboste en heuvelachtige binnenland vol glooiende weilanden van Kroatië verandert geleidelijk steeds meer in weidse, vlakke vergezichten rond de kustlijn van Rijeka. De begroeiing is er lager en het is een stuk zonniger. Ook is er een temperatuurverschil van ruim 15 (!) graden. De veelal sobere boerengehuchten maken plaats voor kleurrijke dorpjes met een mediterrane uitstraling, en daarmee ademen noordelijk gelegen eilanden Krk, Cres en Lošinj een Italiaanse vibe.

 Pitstop Vrbnik

Samen met mijn gezin (man en zoon) maak ik een roadtrip door Slovenië en Kroatië met Better Places (zie kader). Voor de oversteek van Krk naar Cres/Lošinj, maken we een pitstop in het plaatsje Vrbnik, dat bekend staat om de wijn. Ondanks de drukte valt er als plaatsje weinig te beleven, los van de fraaie ligging en een aantal fijne vinoteca’s. Het is aardig om even door het smalste straatje – naam- van Europa te schuifelen. We hebben het moment goed getimed, want vijf minuten later komt er een horde toeristen aan. 

Eiland Cres

We pakken een van de vele veerboten vanaf Valbiska naar Merag, dat op Cres ligt. Helaas moeten we een uur wachten vanwege de zomerdrukte. Het is dus van belang dat je speling inbouwt tijdens je trip en tijdig een plekje met de auto boekt. Het zijn vooral Slovenen, Kroaten, Italianen en Duitsers die het eiland bezoeken. 

Italiaanse sfeer

Na een uurtje varen meren we aan op Cres, dat in de Kvarner baai ligt in de Adriatische zee. Het is een relatief groot eiland dat ruim 100 kilometer aan bewegwijzerde paden, bossen en stranden. Daarnaast staat Cres bekend om de combinatie van natuur, cultuur en geschiedenis. Zo is het gelijknamige stadje Cres doordrenkt van Venetiaanse invloeden en ademen pittoreske dorpjes als Martinšćica, Lubenice, Valun en Beli ook een Italiaanse sfeer. De oude binnenstad van Cres, de citadel, stamt uit de 14^e eeuw. Cres-stad is wel wat toeristisch, maar er zijn gezellige terrasjes, restaurants en winkelboetiekjes waar lokale en traditionele producten worden verkocht. Ook de haven is kleurrijk dankzij de vele verschillende bootjes. 

Reisbureau Better Places biedt individuele rondreizen op maat, waarbij de focus ligt op fairtrade en duurzaamheid. Better Places brengt je als reiziger rechtstreeks in contact met reisexperts over de hele wereld. Hun missie: samen de wereld een beetje mooier maken, door met hun trips een positieve bijdrage te leveren aan lokale gemeenschappen en diens omgeving.

Cres Sail

Bij het eilandleven hoort uiteraard een boottocht. Wij vertrekken vroeg in de ochtend vanuit Cres-stad met Cres Sail van Filip Jedretić, die samen met zijn broer sinds 2020 kleinschalige tochten van een dag organiseert met hun zeilboot. Filip zeilt al vanaf zijn zesde. “Ik ben voorbestemd om te zeilen. Mijn achternaam betekent ‘gewoon zeilen’ in het Engels en ik kom uit een zeevaarder familie. Het leven op het water zit in mijn bloed”, vertelt de zeiler.

Het is voor hem best lastig om te leven van zijn boottochten, want na de topdrukte tussen juni en september stroomt het eiland leeg en gaan restaurants dicht. Er valt nauwelijks iets te beleven. Daarom trekt Filip in de overige maanden naar het binnenland van Kroatië en studeert hij tevens nautiek.

We hebben mazzel, want het waait meer vanwege de bora wind, een snijdende koude windstroom uit het noorden. Daardoor zijn er ook aardig wat golven. Op een klein half uurtje varen uit de haven zien we de kustlijn van Istrië al verschijnen. Verder is er niets dan plukjes van omringende baaien en in de verte wat dobberende boten. ->

Wanneer we een dag later per auto Lubenice bezoeken, zien we inderdaad mensen bezweet het plaatselijke café, binnenstrompelen. De meeste strandgangers zijn totaal uitgeblust na de stevige klim. Het fraaie uitzicht over zee en de oude kerktoren die omgedoopt is tot café, brengen snel voldoening. De middel-eeuwse uitstraling van Lubenice is intact gebleven, en de resten van de oude stadsmuren en -poort doen oude tijden herleven. 

Lubernice

We varen langs het historische dorpje Lubenice, dat op 378 meter hoogte gelegen is boven op een klif. Filip vertelt dat er nu slechts zomers slechts twintig mensen wonen, in de winter zelfs maar twee. Ondanks dat Lubernice regelmatig bezocht wordt, sterven de dorpjes uit meent hij. “Lubernice was een mooi dorp, en van oudsher een Romeinse nederzetting. Je kunt er op een locatie overnachten en veel mensen bezoeken het ‘verscholen strand Žanja’, dat je via het dorp kunt bereiken. Mensen verkijken zich hier vaak nogal op, want het is een pittige en steile klim. De baai is alleen te voet of per boot bereikbaar en er is nauwelijks schaduw.”

Baai Žanja

Filip heeft het zeil inmiddels omlaag gehesen, want de wind is toegenomen. Wanneer we Filip heeft het zeil inmiddels omlaag gehesen, want de wind is toegenomen. Wanneer we Žanja, de baai van Lubernice bereiken, laat hij het anker zakken. 

Door de bora windstroom is het water vrij koud, slechts 14 graden, maar het weerhoudt ons niet om een duik te nemen in het kraakheldere water. Na een stop van een klein half uurtje varen we door naar de Blauwe grot.  de baai van Lubenice bereiken, laat hij het anker zakken. 

TIP: Loop naar het einde van dorp, waar je op de oude rotsen in alle rust kunt genieten van het uitzicht. Ook kun je het museum van schapenteelt bezoeken, lokale honing kopen of een avondje uit eten in het lokale restaurant.

Blauwe grot

Bij een kiezelstrandje waar je alleen per boot kunt komen, ligt de blue Cave oftewel de blauwe grot verscholen. Helaas is het een must see geworden in de regio, waardoor er regelmatig grotere boten tegelijk dobberen die overvaren vanuit Istrië en Dalmatië. En er is geen toezicht op dit unieke stukje natuur. Wij hebben geluk, want het is rustig wanneer we arriveren. 

duisternis

Via het water zwemmen we naar de grot, die vrij nauw en donker is. Filip geeft ons instructies hoe we bij het hart van de grot moeten komen. De grot is circa 20 meter lang. Het water is erg koud. Als we de grot in zwemmen lijkt het op het eerste gezicht als snel dood te lopen. Een aantal mensen gaan al terug. Wanneer onze ogen gewend raken aan de duisternis, zien we aan de linkerkant een opening waardoor we in een soort hoge luchtruimte komen. De ‘kamer’ is hoog en het water ondiep. Het prachtige azuurblauwe water licht prachtig op door een strookje zonlicht dat naar binnen schijnt.  

Konijnen en zeehonden

Helaas kunnen we met de zeilboot niet naar een aantal hidden gems, zoals Zeča. Er zijn te veel ondiepe stukken om aan te meren. Dit is een eiland waar veel konijnen leven en een kolonie van zeehonden. Maar onze dag op het water vliegt voorbij; we lunchen, zwemmen, zonnen en genieten van de omliggende baaien. 

Tip: centrum Cres

Na een dag op het water heb je natuurlijk flinke trek. Het centrum van Cres heeft genoeg gezellige restaurants waar je lekker kunt eten. Ook is er aan ijssalons geen gebrek. Voor de beste (en goedkope) olie moet je even buiten het centrum zijn bij de gemeenschappelijke olijfoliemolenfabriek van Cres. Kijk HIER voor meer info.

Veli Lošinj

Wij bezoeken de gezellige haven Luka Rovenska in Veli Lošinj. Dit stadje was ooit groter van Mali Lošinj, maar laatstgenoemde is inmiddels met circa 6.000 inwoners eerstgenoemde lang voorbij qua inwonersaantallen. Veli Lošinj is ook rustiger en ademt een relaxte, mediterrane vibe. 

Via smalle, kronkelende paadjes omringd door kleurrijke oude huizen, komen we uit in de kleine haven. Hier zitten meerdere prima restaurants, zoals Bora Bar waar we werkelijk overheerlijke Italiaanse pastagerechten hebben gegeten. “Deze pasta bolognese is de lekkerste die ik ooit heb gegeten!” kiert mijn zoon, wanneer hij in stilte zijn laatste hap naar binnen werkt. Chef Sasso komt van origine uit Pisa, maar heeft ook jaren in de VS gewerkt. Zijn diverse achtergrond en liefde voor de Italiaanse keuken levert behoorlijke smaaksensaties op. 

Na een kleine tien minuten wandelen komen we nauwelijks meer mensen tegen en het weggetje wordt smaller, de beneden gelegen rotsen ruiger.

Wandelen langs de kustlijn

Vanuit de haven struinen we in enkele minuten langs het water en een fijn familiestrandje, waar veel rots- en bospartijen te vinden zijn. We volgen het wandel- en fietspad, dat kilometers kronkelt langs de kust. Na een kleine tien minuten wandelen komen we nauwelijks meer mensen tegen en het weggetje wordt smaller, de beneden gelegen rotsen ruiger. Hier passeren we de fraaie baaien Javorna, Kriska en Jamma en een aantal naamloze baaien. Af en toe zien we een stelletje luieren in de late middagzon. Wat een rust, hier zijn we voor gekomen. 

Tip

Mocht je tijd hebben om een dagwandeling te maken, dan is het mogelijk om vanuit Luka Rovenska helemaal tot het einde van het eiland Lošinj langs de kustlijn te lopen. Neem vooral badkleding mee om een duik te nemen bij een van de vele baaien. Ook kun je vanuit de haven van Veli Lošinj op dolfijnsafari en of breng een bezoek aan het Blue World Instituut van Marine Onderzoek en Conservatie. Deze organisatie beschermt het leven in de Adriatische Zee, middels marine onderzoek, onderwijs en conservatieprojecten. Nadruk ligt vooral op bescherming en monitoren van dolfijnen. 

De gezellige strandtent Ridimutak Beach.