De van origine Turkse Emine Bostanci, wonende in Amsterdam, speelt het bijzondere en zeldzame strijkinstrument, kemenche. Hiermee geeft ze regelmatig genre-overschrijdende concerten, variërend tussen klassieke muziek, world en jazz. Na de pandemie bezocht ze diverse steden en gebieden en probeerde ze de ‘echo van een stad te vangen’.
Tekst: Emine Bostanci | Eindredactie: Angelique van Os | Fotografie: Ferdi Teunissen
“Sinds het moment waarop de gevolgen van de Covid-19-pandemie langzaam verdwenen, ben ik rond de wereld gaan reizen; mijn passie voor muziek en reizen heeft mij gestimuleerd om de relaties tussen de culturele geschiedenis, sfeer, ambiance en muziek van een omgeving te gaan onderzoeken. Dit noem ik de ‘echo’ van een stad. Met dit doel ben ik in bepaalde steden begonnen met het opnemen van korte optredens, met een eenvoudige camera, om deze op mijn sociale media te publiceren. Mijn uiteindelijke doel was om zeven verschillende steden te bezoeken en in elk daarvan een improvisatie uit te voeren die reflecteert op mijn indrukken over die specifieke omgeving en sfeer. “
Chania, Kreta
“De eerste foto uit de serie (links) is genomen in Chania, op het Griekse eiland Kreta (links). Kreta ademt in mijn beleving een dynamische alsook droevige en melancholische sfeer. Zeker voor Turkse bezoekers, want wie hier komt ziet veel winkels en restaurants met Turkse namen. Toen ik Chania was hoorde ik anekdotes over hoe het was vóór de bevolkingsuitwisseling, toen Grieken en Turken hier vredig samenleefden. Ik probeerde me dat voor te stellen, hoe ze samen creatief en mooi waren en al die emoties uit te drukken in mijn improvisatie.”
Wat is een kemence eigenlijk? En hoe klinkt dat?
De klassieke kemence of kemenche is een peervormig strijkinstrument met een bolvormig lichaam. Het instrument wordt gebruikt om zowel volks- als klassieke muziek te spelen. De kemence is voornamelijk te vinden in Istanbul en de oostelijke regio’s van Turkije en is nauw verwant aan de Byzantijnse lyra. Het instrument kent een lange geschiedenis en heeft grote invloed gehad op een aantal verschillende culturen. Qua geluid benadert de kemence de menselijke stem. Scroll naar beneden om meer over de achtergrond van Emine te lezen.
Tulum, Mexico
“De Maya’s, die tijdens hun 300 jaar lange beschaving in overvloed leefden, met wijsheid en een focus op esthetiek, verdwenen abrupt en zonder uitleg van het toneel en lieten hun rijke cultuur achter. Hun actieve leven in de steden eindigde, artefacten verschenen niet meer en tempels die in aanbouw waren, waren verlaten. Dit is nog steeds een van de grote mysteries uit de geschiedenis. In ‘Echoes of Mayan’s Tulum’ heb ik muzikaal geprobeerd de eeuwenoude voetstappen vast te leggen van de Maya’s, die tientallen jaren in Tulum woonden.”
Evcara
“Muzikaal heb ik geprobeerd mijn interpretatie te baseren op een van mijn favoriete makams: ‘Evcara’, waarbij ik een pentatonische toonladder toepas. Desalniettemin heeft de aard van de makam mij naar traditionele ornamenten geleid en een combinatie van deze elementen heeft de sfeer gecreëerd die ik voor een dergelijk thema voor ogen had.”
Wat is een makam?
Een makam is een systeem van melodietypen dat wordt gebruikt in Turkse klassieke muziek en Turkse volksmuziek. Het biedt een complex geheel van regels voor componeren en de uitvoering daarvan. Elke makam specificeert unieke intervallen en structuren, gebaseerd op melodische ontwikkelingen. Er bestaan meer dan 400 (!) verschillende soorten makams, maar vele hiervan zijn niet meer in gebruik. Kijk HIER voor meer informatie.
Granada, Spanje
“Granada is het hart van de Andalusische cultuur. Hier zijn de oosterse en westerse cultuur prachtig met elkaar verweven. De muziek en de echo reflecteren ook op deze prachtige culturele samensmelting. Voor Echoes of Granada heb ik vooral geprobeerd na te denken over de oosterse textuur van Andalusië, dat voor mij meer als ‘thuis’ voelt. We vonden deze magische kleine binnenplaats, verborgen in het Alhambra en slaagden erin toestemming te krijgen voor een opnamesessie van een half uur!”
Het Alhambra is een van de acht wereldwonderen. Het paleizencomplex en voormalig fort is een van de beroemdste en monumenten en best bewaarde gebouwen uit de Islamitische architectuur. Het is eigenlijk een ‘miniatuurstad’. Het complex is gebouwd in de loop van diverse eeuwen. Kijk HIER voor meer info.
Camilhemsin, Turkije
“De Zwarte Zeeregio heeft een dynamische muziektraditie. Het wordt gekenmerkt door snel bewegende dansen en liederen. Het staat in schril contrast met de natuur, die juist uitzonderlijk vredig en kalm is. Na een intensieve wandeling een heuvel op, kwamen we dit adembenemende uitzicht tegen. Het was een behoorlijke uitdaging om de ‘echo’ van deze plek vast te leggen. Ik reflecteerde tijdens deze sessie zowel op mijn kennis over deze regio, als op het moment en mijn directe omgeving.” 
Achtergrond Emine Bostanci
Emine Bostanci is geboren in Istanbul. Ze woont sinds enige jaren in Amsterdam en heeft diverse prijzen gewonnen als klassiek musicus van de kemenche en Kretaanse lira. Emine is de enige in Europa gevestigde meester op de Turkse Kemenche. Haar kenmerkende geluid vermengt ze door Ottomaanse stijlen en traditionele Griekse invloeden te combineren met een hedendaagse aanpak.
Emine heeft onregelmatige ritmes en maatsoorten zodanig geperfectioneerd, dat ze uitgestrekte gebieden verkent van wereld-, klassieke en jazzmuziek.
Emine is door het Grachtenfestival, Gaudeamus en November Music geselecteerd als artist in residence voor de serie Nieuwe Noten, waarvoor ze nieuwe muziek van een jonge componist zal gaan vertolken tijdens deze festivals.
Dareyn
Emine heeft diverse projecten waarmee ze regelmatig optreedt. Eén daarvan is Dareyn Q7, waarbij ze het mystieke geluid van de kemenche – met diens erfgoed van traditionele muziek afkomstig uitIstanbul en de Zijderoute –combineert met de diepgewortelde klank van de cello, gespeeld door Maya Fridman. Daarnaast brengen jazzmusici, slagwerker Vinsent Planjer en pianist(en) Franz von Chossy (live afgewisseld met Miran Noh) hun eigen sound aan de groep en ontstaat er een poëtisch exotisch geheel. Begin 2024 verscheen hun eerste cd getiteld Ghost Secrets en touren ze het door Nederland en Turkije.
Kijk HIER voor meer informatie.
